Inmiddels is het bezoekersaantal opgelopen tot negentig mensen. Het hele programma kan gevolgd worden dankzij een live stream uitzending via www.hartvoorgroningen.nl. Derk Eimers memoreert het luttele dagen die Midden-Groningen scheiden voor de stembusgang op 22 november en vraagt dan applaus voor Liesbeth.
Zij vertelt in het kort hoe ze in haar Tweede Kamerwerk met Groningen, de gaswinning en de aardbevingsproblematiek in aanraking is gekomen. Het zijn in haar visie niet alleen particulieren die hinder ondervinden van de gaswinning, ondernemers, zoals de Avebe, evenzeer. Groningen is geen aantrekkelijk vestigingsgebied voor bedrijven. Den Haag schiet op alle fronten tekort, het is beschamend hoe er keer op keer gereageerd wordt. Iedere Nederlander heeft dezelfde basisrechten en dezelfde kansen. Iedereen, behalve de Groningers.
Het is normaal dat bij schade de dader moet betalen of anders moet aantonen dat hij de dader niet kan zijn. Met de Nam was het lange tijd omgekeerd. Het slachtoffer moest aantonen, dat geleden schade door de Nam veroorzaakt was. De rechter heeft die onlogische, onwettige werkwijze teruggefloten. De Nam moet bewijzen dat de geleden schade niet veroorzaakt is door hen. De Nam ging met de uitspraak akkoord, totdat ze beseften: dit wordt wel heel erg duur.
Iedere Nederlander heeft energie nodig in welke vorm ook maar. Sinds kort is er een lichte kentering in het Rijksbeleid dat er van fossiel naar schone energie toegewerkt wordt. Nederland is in het verleden afhankelijk gemaakt van gas. En daarvan is een grote hoeveelheid onder de bodem van Groningen. Tot voor kort was het zelfs verplicht om elk huis aan te sluiten op de gasleiding. Liesbeth heeft meegewerkt aan een wetswijziging om deze verplichting teniet te doen. Er is een plan nodig om de afhankelijkheid van het gas terug te draaien, maar dat plan heeft de regering nog altijd niet gemaakt.
Inmiddels zit Groningen met de gebakken peren. De schadeafhandeling begon slecht, met de komst van het Centrum voor Veilig Wonen (CVW) werd het nog slechter. Vooral de complexe situaties zijn uitzichtloos. De komst van de Nationaal Coördinator (NCG) bracht geen uitkomst. De burger is bijna gedwongen zelf alles te organiseren, vanuit Den Haag valt weinig te verwachten. Samen optrekken is heel erg belangrijk in deze materie, burgers, ondernemers en gemeente. Daar wordt door Liesbeth van Tongeren veel nadruk opgelegd: samen optrekken.
Henk Bos, tweede op de kandidatenlijst van GroenLinks Midden-Groningen, sluit in zijn verhaal hierop aan. De gemeente heeft weinig te vertellen, alle lijntjes lopen via de NCG, Hans Alders. De schade van het ene huis wordt aangemerkt als aardbevingsschade, een huis even verderop valt er buiten. Als bewoners samen met de gemeenten samenwerken, dan kunnen ze veel meer bereiken, maar wanneer de plaatselijke politici het op ondergeschikte punten met elkaar oneens blijven, komt er weinig van terecht. Het heeft volgens Henk weinig zin om een zondebok te zoeken, de NCG of het CVW. De gemeenten werden eerst te klein geacht, maar na de herindelingen in Groningen zijn er geen kleine gemeenten meer. De gezamenlijke vuist is groter. Henk maakt betreffende de toekomst een uitstapje naar de stadvernieuwing in met name de randstad. Daar waren miljarden mee gemoeid, maar dat geld ging voorbij aan Groningen. In vijftig jaar tijd is met misschien wel 100 miljard, veel moois bereikt, betaald uit het Groninger aardgas. Zo’n investering kan hier ook!
Na beide sprekers is het de beurt aan acht politieke partijen uit Midden-Groningen, ze gaan met elkaar in debat. Er blijken veel overeenkomsten te zijn, maar niet iedereen ziet de gemeente als belangrijkste speler in het spel. Ondanks de herindeling blijft een gemeente toch achter als het gaat om de expertise van een CVW of bijvoorbeeld de Staatstoezicht op de mijnen (SoDM). Er heerst een onderling (gering?) verschil van inzicht of de problematiek centraal door het Rijk moet worden aangepakt, of juist decentraal en van onderaf door de burger en de gemeente.
Toch is er veel expertise bij bewoners. De Groninger weet veel beter dan de gemiddelde Nederlander op welke fundamenten het eigen huis is gebouwd. Maar het is ook een feit dat de inwoner die nog in onzekerheid leeft over de eigen schadeherstel, de waarde van zijn huis of zijn veiligheid weinig energie over heeft om zich bezig te houden met het welbevinden van het dorp of de provincie. Pas als je zekerheden hebt, kan een beroep gedaan worden op de bewoner, Dan is er ruimte voor cohesie en gezamenlijk optrekken. Daartegenover stelt Henk Bos dat je niet voortdurend van huis tot huis moet bekijken wat nodig is, maar dat een generale aanpak noodzakelijk is.
Niemand van de deelnemers aan het debat wil een politiek slaatje slaan uit de aardbevingsproblematiek. Iedereen heeft vrijwel hetzelfde einddoel: de Groninger moet veilig kunnen wonen en werken in de provincie Groningen, terwijl het vestigingsklimaat voor (nieuwe) bedrijven niet mag lijden onder de gaswinning.
Ondanks de gelijkluidende doelstellingen gaat het debat over relatief kleine verschillen, die wel heel erg groot onder het zoeklicht komen te liggen. Dit brengt Liesbeth van Tongeren tot een eindconclusie waarin ze zegt: ‘Iedereen is van goede wil, maar ik zie ook veel onmacht. Samen optrekken betekent voorbij de onderlinge verschillen gaan. Ik adviseer gezamenlijk een plan te maken voor Den Haag en beperk je tot één of hooguit twee eisen. Ter vergelijking: een kind dat alleen rode schoentjes vraagt, krijgt deze waarschijnlijk. Vraagt hetzelfde kind nog een dozijn andere zaken, dan is het waarschijnlijk dat het helemaal geen schoentjes krijgt en teleurgesteld wordt. Beperk je in het aantal eisen.’
De GroenLinks bijeenkomst kan geslaagd genoemd worden, iedereen keert om 18.00 uur huiswaarts, op weg naar de gemeenteraadsverkiezingen op 22 november.
